Ściśle połączony europejski przemysł energetyczny

Badanie opublikowane w jednym z najnowszych numerów renomowanego czasopisma „Economics of Energy and Environmental Policy” ukazuje zaskakujące wyniki dotyczące kształtowania się cen na europejskich hurtowych rynkach energii. Martin Everts, Dyrektor ds. Strategii i Transformacji w Axpo oraz współautor badania, wyjaśnia wyniki w wywiadzie dla magazynu „energate”*. 

W badaniu stwierdzono, że na ceny w dużych krajach istotny wpływ ma zagranica. Najlepszym przykładem są Niemcy. Kraj ten ma stosunkowo duży rynek energii oraz liczne technologie produkcyjne zarówno w dolnym, jak i górnym końcu krzywej krańcowego kosztu wytwarzania energii elektrycznej (merit order). Jednak w 2020 roku niemieckie elektrownie kształtowały cenę tylko 3533 z 8784 godzin na rynku niemieckim. Odnośnie do pozostałych 5251 godzin elektrownie kształtujące cenę znajdowały się we Francji (808 godzin), Holandii (648 godzin), Polsce (526 godzin) lub w innym państwie europejskim (3270 godzin).

– Nasza analiza wskazuje na silnie połączony rynek niemiecki – wyjaśnia Martin Everts, Dyrektor ds. Strategii i Transformacji w Axpo oraz jeden z autorów badania, odpowiadając na pytanie, dlaczego ceny na rynku niemieckim są pod tak silnym wpływem z zagranicy. Ponadto kraje sąsiadujące z Niemcami mają również wiele konkurencyjnych technologii produkcji. W tym kontekście Martin Everts porównuje Niemcy z Hiszpanią. Hiszpania, jak i Francja, sąsiaduje z dużym krajem, ale ma stosunkowo małą przepustowość wzajemnych połączeń. Z badania wynika, że w 2020 roku elektrownia krajowa kształtowała cenę 7542 z 8784 godzin na rynku hiszpańskim.

W badaniu wykazano wysoki stopień wzajemnych połączeń

Zasadniczo badanie wskazuje na wysoki stopień wzajemnych połączeń między badanymi krajami oraz na ściśle połączony europejski przemysł energetyczny. Duże kraje mają zwykle silny wpływ na ceny w mniejszych krajach sąsiadujących w przypadku dużych przepustowości wzajemnych połączeń.

„Innymi słowy, duże kraje z dużymi, zróżnicowanymi parkami elektrowni, takie jak Niemcy, Francja, Norwegia czy Hiszpania, mają wpływ na swój region”, wyjaśnia Everts. Z drugiej strony ceny w mniejszych krajach, z podobną siecią, są silnie zdominowane przez inne państwa. Jak wynika z badania, zagraniczne elektrownie kształtowały ceny około 75% godzin (6562 godzin) na rynku holenderskim.

Jedną z konsekwencji silnej synchronizacji rynków jest wpływ krajowych strategii energetycznych na kształtowanie się cen w sąsiadujących krajach. „Nie tylko polityka krajowa, ale w szczególności zagraniczna polityka energetyczna ma decydujące znaczenie dla mniejszych, silnie połączonych ze sobą krajów”, podkreśla Everts. Dobrym przykładem jest tutaj Szwajcaria, co potwierdza Dyrektor Axpo w wywiadzie dla magazynu „energate”. „Niemcy jednak również pozostają pod wpływem polityki energetycznej Francji, Polski i w mniejszym stopniu krajów Beneluksu”, kontynuuje Everts, przyglądając się wynikom badania.

Węgiel i gaz wpływają na ceny rzadziej niż się spodziewano

Kolejnym kluczowym wynikiem badania jest to, że we wszystkich badanych krajach elektrownie opalane węglem i gazem ziemnym koształtowały ceny 40% wszystkich godzin w 2020 roku. Z badania wynika, że liczba ta jest mniejsza niż wcześniej zakładano. Energia wodna również często była technologią kształtującą ceny. Ukształtowała cenę 26% wszystkich godzin.

Autorzy badania „Eyes on the Price: Which Power Generation Technologies Set the Market Price?” wykorzystali podstawowy model rynku energii elektrycznej obejmujący wzajemnie połączone obszary rynkowe, aby określić mechanizmy kształtujące ceny godzin na rok 2020. Zespół przeanalizował 20 krajów europejskich. W badaniu przedstawiono technologię kształtującą ceny godzin w tych krajach, a także rodzaj elektrowni krańcowych kształtującej ceny.

* Przedruk dzięki uprzejmości magazynu branżowego @energate.ch